Kinh tế Ấn Độ lao đao vì trừng phạt của Mỹ

Thị trường dầu mỏ và tiền tệ của Ấn Độ đang chịu ảnh hưởng trực tiếp sau khi căng thẳng giữa Washington và Brussels liên quan đến dầu Nga bùng phát mạnh trong tuần này.
  Dự kiến trong tháng 10, nhập khẩu dầu thô Nga của Ấn Độ sẽ giảm nhẹ so với gần đây, trong khi đồng rupee vừa rơi xuống mức thấp kỷ lục so với đồng USD. Đây là hệ quả từ chiến dịch gây sức ép của Tổng thống Donald Trump nhằm vào Nga, nhưng lại giáng đòn trực tiếp vào kinh tế Ấn Độ.

Sau khi Nga tấn công Ukraine, Mỹ, EU và nhóm G7 từng thống nhất sẽ hạn chế lợi nhuận năng lượng của Moscow, nhưng không chặn hoàn toàn dòng chảy dầu. Cơ chế được đưa ra là áp mức trần giá: Các nước thứ ba như Ấn Độ vẫn có thể nhập dầu Nga, nhưng chỉ với mức giá dưới trần. Mục tiêu là giữ nguồn cung không bị gián đoạn, đồng thời cắt giảm nguồn thu của Điện Kremlin.

Tuy nhiên, ông Trump - nay đã trở lại Nhà Trắng - đã loại bỏ cơ chế trần giá và yêu cầu Ấn Độ phải dừng hoàn toàn việc nhập dầu Nga.

Khi New Delhi từ chối, ông Trump áp thuế 50% đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ, gắn biện pháp này với chiến dịch buộc Moscow chấp nhận ngừng bắn ở Ukraine. Các mức thuế đã có hiệu lực từ tháng trước và nhanh chóng gây ảnh hưởng mạnh.

Ông Trump muốn dừng hẳn, EU vẫn siết trần giá

Trong khi đó, EU lại đi theo hướng khác. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hôm thứ Tư cho biết khối này đang đẩy nhanh lộ trình loại bỏ nhiên liệu hóa thạch Nga. Brussels vừa hạ trần giá dầu Nga từ 60 USD xuống 47,60 USD/thùng, song Mỹ không ủng hộ.

Hiện các quan chức EU đang có mặt tại Washington để tìm cách cứu vãn sự phối hợp với G7.

Richard Bronze, Trưởng bộ phận địa chính trị tại Energy Aspects, nhận định: “Sự phối hợp trừng phạt giữa Mỹ và các nước G7 khác gần như đã sụp đổ dưới thời chính quyền Trump”.

Sự rạn nứt này khiến Ấn Độ rơi vào thế kẹt giữa hai cách tiếp cận: Một bên khuyến khích thương mại dầu giá rẻ, bên kia yêu cầu dừng hẳn.

Trong khi đó, các nhà nhập khẩu dầu Ấn Độ đang tìm cách tự bảo vệ họ. 4 thương nhân tham gia giao dịch cho biết hiện họ đã yêu cầu Nga giảm giá thêm 10 USD/thùng để vẫn nằm trong khung trần.

Tháng 9, mức chiết khấu chỉ khoảng 2-3 USD/thùng, nhưng nay các ngân hàng đang giám sát chặt từng hợp đồng, do căng thẳng giữa Mỹ và EU ngày càng leo thang.

Không phải ai cũng chịu nhượng bộ. Một số nhà bán dầu Nga cho rằng mức chiết khấu mà khách hàng yêu cầu là quá sâu. Hai thương nhân cho biết những lô hàng này đã được chuyển hướng sang Trung Quốc. Vì vậy, dự kiến trong tháng 10, lượng dầu thô Nga xuất sang Ấn Độ sẽ giảm xuống còn khoảng 1,4 triệu thùng/ngày, so với 1,6 triệu trong tháng 9 và 1,5 triệu trong tháng 8.

EU vẫn cho phép các công ty vận tải và bảo hiểm phương Tây tham gia, nhưng chỉ khi giá dầu nằm dưới mức trần. Với dầu Brent hiện ở mức 67 USD/thùng, phần lớn các lô dầu Nga bán cho Ấn Độ đều vượt xa mức này.

Điều đó có thể khiến các hãng vận tải phương Tây phải rút lui, buộc Nga ngày càng dựa vào “đội tàu bí mật” - những tàu chở dầu được bảo hiểm bởi công ty Nga và hoạt động ngoài tầm giám sát của phương Tây.

Thuế quan thổi bùng làn sóng rút vốn khi đồng rupee xuống thấp mức kỷ lục

Trong lúc căng thẳng dầu mỏ kéo dài, ảnh hưởng kinh tế đã bộc lộ rõ. Hôm thứ Năm, đồng rupee Ấn Độ rơi xuống 88,44 so với USD, phá kỷ lục cũ 88,36.

Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) được cho là đã bán USD để làm chậm tốc độ rớt giá, nhưng không nhằm giữ một mức tỷ giá cố định, theo giới ngân hàng.

Các nhà đầu tư nước ngoài đã rút 11,7 tỷ USD khỏi thị trường trái phiếu và chứng khoán Ấn Độ từ đầu năm. Mức thuế cao của Mỹ đang làm lung lay niềm tin vào sự ổn định tài chính của New Delhi.

Trong khi đó, đa số đồng tiền châu Á khác vẫn trụ vững hơn nhờ kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất vào tuần tới. Nhưng Ấn Độ không được hưởng “khoảng thở” đó.

Khối lượng nhập khẩu dầu của Ấn Độ trong tháng 10 sẽ được chốt sau khi các cuộc đàm phán thương mại kết thúc trong hai tuần tới. Tuy nhiên, mọi tín hiệu đều cho thấy Ấn Độ sẽ nhập ít dầu Nga hơn, phải trả giá cao hơn cho số dầu nhận được, và phải tự gánh áp lực, trong khi các đồng minh phương Tây ngày càng chia rẽ về chiến lược trừng phạt.